بررسی مضامین عرفانی مناجات خمس عشره

thesis
  • وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی
  • author مریم نصرالهی
  • adviser نجمه رجایی
  • Number of pages: First 15 pages
  • publication year 1392
abstract

چکیده پایان نامه: مناجات های خمس عشره که تجلی فیضان عمیق ترین احساسات عرفانی برخاسته از نهاد پاک حضرت سجاد(ع)است،به منزله ی تفسیری از کلام حق تعالی است؛از این رو میان مفاهیم مناجاتها و آنچه در قرآن کریم آمده است،پیوندی ناگسستنی وجود دارد.از سوی دیگر قرآن کریم و آنچه در مناجاتها و دعاهای روایت شده از امامان معصوم امده است،بمنزله ی مصدری است برای شکل گیری شبکه ا ی عظیم و درهم تنیده از منازل و احوال و مقامات سلوک عرفانی است؛اما از آنجا که سرچشمه ی این احوال و مقامات،جان و فطرت روشن انسانی است که آرزوی پیوستن به حق و مبدا وجود را دارد،تفکیک و جدایی آنها از یکدیگر کاری دشوار و بلکه ناممکن است.و این تقسیم بندی تنها جنبه ی تعلیمی و کلاسیک دارد؛چرا که این احوال و مقامات در نهاد انسان سالک می آمیزد و بعبارتی ملازم یکدیگر است. هدف ما در این پژوهش نشان دادن ریشه ها و مصادر قرآنی مناجاتها و بررسی مضامین عرفانی آن در قالبی منطقی است؛بررسی مضامین عرفانی مناجاتها این حقیقت را نیز روشن می کند که ورود به طریقت و سلوک در ان،حضور سه رکن و ویژگی ضروری عرفان،یعنی محبت،معرفت و توحید را اقتضا می کند .در سراسر مناجاتها و همراه با تمام احوال و مقامات،وجود این سه رکن زمینه ای واضح و آشکار است.اهمیت و جهان شمول بودن این سه اصل از آنجا روشن می شود که نه تنها در عرفان اسلامی بلکه در عرفان مسیحی و غربی،آنجا که تجربه ی عرفانی اساس عرفان را تشکیل می دهد اعتقاد به حقیقت واحد و امکان شناخت آن از راه شهود و به مدد عشق و محبت جزء جدایی ناپذیر تجربه ی عرفانی است. این شمولیت موید این امر است که منشا تمام احوال عرفانی نزد آدمی یک حقیقت واحد یعنی حق تعالی است؛آنگاه که جان او مجرد از ماسوی الله به او روی می آورد.نشانه های این پیوند روحانی میان خالق و مخلوق،بیش از هرجا در کلام ائمه ی اطهار(ع)؛که در مقام عصمت همواره در عالی ترین احوال عارفانه به مناجات با محبوب حقیقی پرداخته اند،زیباترین نمود می یابد؛چنانکه مناجات های خمس عشره تجلی بارز آن است.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

سبک شناسی مناجات خمس عشر (مطالعۀ موردی؛ مناجات‌الخائفین)

یکی از راه­های مؤثر نشر معرفت، فرهنگ و اخلاقِ والای انسانی در میان مردم، دعا و متون دعایی است. دعا و مناجات، نوعی توسل عاشقانه به معشوق و پیوستن موجودی کوچک و ناتوان به وجودی بی‌نهایت بزرگ و تواناست. از دهانِ پاک برگزیدگان حق، ادعیه و مناجات­هایی با حقایق و معارف ناب برآمده که با سوز، شور و آهنگی دلنشین همراه است؛ یکی از این مناجات‌ها، "مناجات‌الخائفین" منقول از امام سجاد(ع) است که تجلی­گاه صفات ...

full text

بررسی ادعیه ی امام سجاد علیه السلام براساس نقد کاربردی (دعای ابوحمزه ی ثمالی، مناجات خمس عشره)

دعا و مناجات، از زلال ترین چشمه هایی است که قطره ی ناچیز وجود انسان را به دریای لایتناهی وجود حق تعالی پیوند می دهد و زمانی که در بستر کلام انسان کامل، یعنی امام معصوم جاری می شود، ظرفیت گسترده ای می یابد. امام سجّاد علیه السلام در پر پیچ و خم ترین گذرگاه های تاریخ اسلام، برای رساندن بار سنگین امانت امامت و رهبری به سرمنزل مقصود، این ظرفیت را ـ به مقتضای شرایط زمان ـ به کار گرفتند. دعای ابوحمزه ...

15 صفحه اول

بررسی صبغة عرفانی مناجات های شهدای دفاع مقدّس

حوادث و رویدادهای بزرگ، انقلاب‏ها و جنگ‏ها، با تأثیری عمیق و گسترده در تاریخ جوامع انسانی، فرهنگ و ادبیّات و هنر تازه‏ای را به همراه می‏آورد. هشت سال جنگعراق علیه ایران نیزکه ناخواسته به فاصلة‏ کوتاهی پس از انقلاب به کشور ما تحمیل شد، منجر به شکل­گیری نوع خاصی از ادبیّات به نام ادبیّات دفاع مقدّس شده که تفاوت عمده‏اش با ادبیّات جنگ در دنیا، معنویت نهفته در آن است. در آن برهه از زمان که به دوران دفاع...

full text

بررسی مبانی قرآنی و روایی مناجات الراجین از مناجات خمس عشر

چکیده بخش عمده ای از معارف نورانی اسلام به وسیله ادعیه و مناجات های مأثوره از ائمه اهل بیت? به دست ما رسیده است. از جمله این مناجات ها، مناجات الراجین از مناجات خمس عشر است که از نظر مضمون بسیار عالی و حاوی مطالب بلند عرفانی است. در این مناجات امام سجاد? انسان را به امیدوار بودن به خداوند و نهی از یأس و ناامیدی از درگاه الهی دعوت می کند و نحوه صحیح اظهار نیاز و بندگی به حق تعالی را راهنمایی ...

15 صفحه اول

نخستین تبیین احوال و مقامات عرفانی در مناجات «خَمسَ عَشَرَه»

Ahwāl’ and ‘Maqāmāt’ are the basic concepts in Islamic mysticism. These two terms have more or less been used in the works of Sufis since the third century. The basic question here is who first introduced these two concepts. Some scholars believe that these two were raised by Imam Sadiq (AS) for the first time. This paper, however, claims that Imam Ali bin Hussein’s (AS)...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023